Мақолаҳо
Рӯзи Куруши Кабир. Фарзонафарзанди миллатро бояд шинохт. Бахши аввал
“Эй инсон, ҳар ҷо, ки бошӣ ва ҳар ҷо, ки биёӣ, зеро медонам хоҳӣ омад, ман Курушам, ки барои порсиҳо ин давлати бекаронро бунён ниҳодам, бад-ин мушти хок, ки маро пӯшондааст, рашк мабар!...” Ва мегӯянд: Искандар вақте ин навиштаро барояш тарҷума карданд, сахт таҳти таъсир қарор гирифт. Зеро ба хотир овард, ки азамати инсон чӣ қадр машкук ва нопойдор аст. (“Эрони бостон”, нақл аз Плутарх, банди 90). Ин чанд ҷумла аз сарсухани Бостонӣ Поризӣ, донишманди эронӣ ва мутарҷими китоби Мав...
Фаҷри қутбӣ (полярное сияние)
Маълумоти умумӣ Фаҷри қутбӣ ё тобиши қутбӣ чи гуна пайдо мешавад? Зарраҳои зарядноки магнитосфера, ки онҳо аз Шамоли офтобӣ ба воситаи майдони магнитии Замин дошта шуда, ба атмосфераи Замин ворид мешаванд. Дар натиҷаи ворид шудани зарраҳои заряднок аз атмосфера онҳо ба атому молекулаҳои атмосфера бархӯрда, онҳоро ба ангезиш медароранд. Дар натиҷаи ин ангезиш атому молекулаҳо дар дарозиҳои мавҷҳои гуногун нур (нури сабз, сурх ва ғ.) афканда, фаҷри қутбиро ҳосил мекунанд. Фаҷрҳои қутбӣ асосан д...
Квазарҳо
Дар соли 1963 диққати олимонро ҷирмҳои ситорамонанде ҷалб намуданд, ки онҳо манбаъи пурзӯри афканишоти радиогӣ буданд. Пас аз он, ки спектри ин ҷирмҳо тањлил карда шуд, маълум шуд, ки ин ҷирмҳо аз Замин дар масофаҳои миллиардҳо соли рӯшноӣ ҷойгиранд. Баъдан чунин объектҳоро квазарҳо номиданд. Истилоҳи англисии квазар (quasar) аз калимаи quasistellar ва radiosource гирифта шуда, маънояш «квазиситора» , «Ба ситора монанд» ё («радиоманбаъ») мебошад. Ба шакл...
АШКИ СУЛТОН МАҲМУД
Шабе Султон Маҳмуд эҳсоси дилтангӣ мекард ва наметавонист бихобад. Ба раиси муҳофизонаш гуфт: Биё ба сурати ношинос берун биравем ва аз ҳоли миллат хабар бигирем. Ҳангоми гаштан дар шаҳр мушоҳида карданд, марде рӯи замин афтода ва мардум аз канораш рад мешаванд ва эътиное ба ӯ намекунанд вақте наздиктар шуданд, мушоҳида карданд марди афтода, мурда ва вақте низ аз марги ӯ мегузарад. Аз мардуме, ки беэътино аз канори ҷасад рад мешуданд пурсиданд: Чаро аҳамияте ба ин фард намекунанд? Посух доданд: Ӯ фарди...
Пажӯҳишгоҳи астрофизикаи Тоҷикистон: 2 ноябр астероиди нав дар масофаи каме бештар аз 400 ҳазор км аз Замин мегузарад
Астероиди нав, ки «2018 VP1» номгузорӣ ва соли 2018 дар Иёлоти Муттаҳида дар доираи барномаи худкори мушоҳидавӣ барои ҷустуҷӯи астероидҳои нави наздик ба Замин кашф шудааст, аз рӯи ҳисобҳои ситорашиносон, 2 ноябр соати 11:33-и вақти ҷаҳонӣ, дар ҳудуди Тоҷикистон соати 16:33 дақиқа ба Замин наздик мешавад, — изҳор доштанд ба мухбири АМИТ «Ховар» аз Пажӯҳишгоҳи астрофизикаи Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Астероид дар масофаи каме бештар аз 400 ҳазор ...
Имоми Аъзам (Абўҳанифа)- шахсияти барчастаи олами Ислом
Дар ин дунё фақир бошу гадо бош, Дар ин дунё чу моҳи бесадо бош. Вале ҳаргиз мабош дур аз ҳақиқат, Ҳамеша такя бар гуфти Худо бош! Мероси таърихии фарзандони барӯманди миллатамон имрӯз низ барои худшиносии миллӣ, муаррифии тоҷикон дар сатҳи байналмилалӣ ва дар гуфтугӯи тамаддунҳо аҳамияти муҳим дорад. Шинохти ислом ва нақши тоҷикон дар он аз имкон берун аст. Аз ин ҷиҳат, исломро аз фарҳанги миллӣ ва фарҳанги миллиро аз ислом ҷудо на боя...
Иттилои ҷолиб аз китоб ва хат дар олам. Оё шумо медонистед
Иттилои ҷолиб аз китоб ва хат дар олам. Оё шумо медонистед? Дар замонҳои қадим дар рӯйи муқоваи китобҳо ҳеҷ чиз ҳатто номи китоб ва номи муаллиф ҳам навишта намешуд. Дар он замонҳо муқоваи китоб як асари ҳунарӣ дониста мешуд, ки аз тарроҳиҳои зебо, наққошӣ, чарм ва баъзан тилло иборат буд. Бинобарин барои навиштани номи нависанда ҷой вуҷуд надошт. Дар замонҳои қадим китобҳо ба сурати баръакс дар рафҳои китобмонӣ гузошта мешуданд, яъне қисмати пушти китоб дар дохиди раф ва қисмати пеш, ки шомили...
Пешвои миллат бо халқ ва аз халқ аст
Баъд аз ба даст овардани Истқлолияти давлатӣ дар ибтидои солҳои 90-уми асри гузашта, моҳҳои май - октябри соли 1992 Тоҷикистонро буҳрони шадиди сиёсию иқтисодӣ ва иҷтимоӣ фаро гирифта буд. Воқеан, замоне, ки давлати тозаистиқлоли Тоҷикистон дар вартаи парокандагӣ қарор дошт, миллат ба роҳбари воқеӣ, боирода, ботадбиру ташаббускор ниёз дошт, ки аз мушкилиҳо наҳаросида, миллатро сарҷамъ намояд, Тоҷикистонро ба кишвари амну босубот, пешрафта ва намунаи давлатдории миллӣ табдил д...
Муаррифии Тоҷикистон дар чанд сатр
Тоҷикистон дар Осиёи Марказӣ дар чорроҳаи Шоҳроҳои бузурги абрешим қарор дорад. Ин кишвари кӯҳистон аст, зеро 93 фоизи замини онро кӯҳҳои сарбафалаккашидаи Помир, Тиёншон ва дигар қуллаҳои баланд ташкил медиҳанд. Масоҳати умумии ҳудуди Тоҷикистон 143 ҳазор км мураббаъ аст. Дарозию паҳноии кишвар аз Ғарб ба Шарқ 715 км ва аз шимол ба ҷануб 509 км аст. Тоҷикистон аз ғарб ва шимол бо Ӯзбекистон ва Қирғизистону Хитой ҳамсарҳад буда, аз ҷануб марзи тӯлонӣ бо Афғонистон дорад. Аз Покистону Ҳиндустон...
Пешвои миллат - посдори асили забони тоҷикӣ
Тоҷикистон имрӯз ҳамчун давлати мустақил ва демократӣ ташаккул ёфта, дар он ҳама асосҳои сиёсӣ ва ҳуқуқӣ, иҷтимоӣ-иқтисодӣ, фарҳангӣ ва ахлоқии ҳувият ва ваҳдати миллӣ пойдор мебошанд. Пешвои миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар даврони Истиқлоли давлатӣ собитқадамона сиёсати таҳкими давлатдории миллиро пайваста пеш бурда истодаанд. Давлатдории миллӣ дар навбати худ дар асоси забон ва фарҳанги миллӣ, иқтисодиёти миллӣ ва сиёсати миллатмеҳвар, ҳувияти ташаккулёфтаи миллӣ амалӣ мегардад. Дар ин радиф забони миллӣ шо...